Rol van de ondernemingsraad bij het (her)ontwerp van de organisatiestructuur

Wij helpen de Ondernemingsraad bij het nadenken over het (her)ontwerp van de organisatiestructuur. Door samen een meetlat te ontwikkelen, een second opinion te geven en het proces van medezeggenschap te begeleiden. Want het ontwerpen van een goede, passende organisatiestructuur is geen sinecure. Dit doe je niet iedere dag.

Herontwerp van de organisatiestructuur

Er is altijd een aanleiding nodig om met de structuur van de organisatie aan de slag te gaan. We kunnen verschillende aanleidingen om de structuur aan te passen of opnieuw te bedenken grofweg samenvatten in vier categorieën:

• Veranderingen in de eisen van de omgeving, de beschikbare technologie en de omvang van de organisatie hebben alle hun weerslag op de strategie van de organisatie. Structuur volgt de strategie. Dus een strategische heroriëntatie betekent automatisch ook een hernieuwde afweging van de organisatiestructuur.
• Een organisatie is altijd in ontwikkeling. De organisatie wordt volwassener. Dit heeft gevolgen voor de dynamiek in de organisatie. Bijvoorbeeld op het moment dat de organisatie zo groot groeit dat de oprichter niet meer het totaal kan overzien. Dit vraagt om de centralisatie van bepaalde functies. Of op het moment dat afdelingen zo zeer op eigen benen kunnen staan, dat decentralisatie naar zelfstandige bedrijfseenheden weer meer op zijn plaats is.
• Er zijn allerlei maatschappelijke trends die ertoe leiden dat je de structuur anders moet inrichten, los van de strategie. Bijvoorbeeld omdat er wordt verwacht dat je meer rekening houdt met de wensen van ‘nieuwe generaties’. Of omdat zelfsturing een plek moet krijgen in de organisatiestructuur. Dit zijn geen wijzigingen in de strategie als gevolg van veranderingen in de omgeving, maar een directe wijziging van de structuur als gevolg van de veranderingen in de omgeving.
• De voorgaande punten gaan meer over een herontwerp, maar er kan ook een aanleiding zijn voor een geheel nieuw ontwerp. Dit is aan de orde bij de vorming van een nieuwe organisatie. Dit kan de oprichting van een organisatie zijn (hoewel er meestal al doende een organisatie wordt neergezet). Er zijn ook voorbeelden te vinden bij de uitbesteding van activiteiten of het neerzetten van spin-offs in andere sectoren. Een bijzondere vorm van een nieuwe organisatie is een fusie of overname, waarbij je twee structuren in elkaar vlecht tot een nieuwe structuur.

De rol van de ondernemingsraad

Ongeacht de aanleiding, zijn er twee momenten waarop de OR ook moet nadenken over de structuur van de organisatie. Allereerst door bovenstaande bewegingen te signaleren en proactief mee te denken of de huidige structuur aangepast moet worden. Ten tweede op het moment dat de bestuurder – naar aanleiding van bovenstaande ontwikkelingen – ervoor kiest de structuur aan te willen passen en voor de gekozen structuur advies vraagt van de Ondernemingsraad. Het is in beide situaties zaak om als Ondernemingsraad bewust stil te staan bij de eisen van deugdelijk, functioneel, haalbaar en mooi. Lees hierover de blog